Bölmelendirme(Formlama) Rehber

10 Mart 2023 Cuma

(IEC 61439-2 için Alçak Gerilimli, Anahtarlama ve Kontrol Donanımları.)

Alçak gerilimli donanımların belirlenmesinde şartname hazırlayıcıların karşı karşıya kaldıkları en önemli seçim bölmendirme yönteminin belirlenmesidir. Uygun olmayan bir bölmelendirme yönteminin seçilmesi en azından hayal kırıklığına neden olacaktır. Sonuç olarak sistem ya gerekenden daha pahalıya mal olur ya da uygulama için uygun olmayabilir.

 Genelde bölmelendirme derecesinin arttırılması maliyeti arttırır. En yüksek maliyetli bölmelendirmenin seçilmiş olması ihtiyaca yönelik en uygun dizaynın gerçekleştirildiği anlamına gelmemektedir. Kullanıcı tarafından spesifik bir istek olmadığı durumlarda üretici ihtiyaca en uygun maliyetli yapıyı müşterisine sunmalıdır.

En uygun formlama türünün seçilmesi için aşağıdaki başlıklar belirlenmelidir:

• Panonun yeri ve pozisyonu
• Panonun bakım ihtiyaçları
• Panoya müdahale edecek personelin bilgi seviyesi
• Çalışan ya da çalışan terminalin bitişindeki terminalden enerji olma olasılığı
• Tüm elektro montajlı aksamın izole edilmesindeki zorluk ve rahatsızlık
• Fiyat ve avantajların diğer formlamalarla karşılaştırılması

Bir sistemi bölmelendirmenin asli nedeni, diğer kısımlar devrede ve çalışmakta iken donanımın bir kısmına erişimi kolaylaştırmaktır.

Genel olarak bölmelendirme sistemin elektrik performansını iyileştirmez, aşağıdakileri sağlar:

• Bitişik fonksiyonel birime ait hareketli parçalar ile temasa karşı koruma,
• Donanımın bir biriminden diğer bitişik birime katı ve yabancı maddelerin geçmesine karşı koruma. Bölmelendirmenin doğrulanması IEC 60529’a (IPXXB ve/veya IP2X) uygun IP testinin uygulanması yoluyla yapılır.

Donanım için en uygun bölmelendirme yöntemini belirlemek kolay bir şey değildir.

Bölmelendirme yöntemini belirlerken aşağıdakiler dikkate alınmalıdır:

• Donanımı veya bir kısmını izole etmenin sonuçları,
• Gerçekleştirilecek görevin niteliği,
• Donanımın kalanında enerji olduğunda işi üstlenen kişinin ehliyeti.

En uygun ayırma şeklini belirleyebilmek amacıyla, donanımı kullananlar ve şartname hazırlayıcılar uygulamayı detaylı olarak tasarlamak ve sonrasında dikkate alınması gereken hususlar bölümünde özetlenen prosedürü takip etmek üzere teşvik edilir.

Standart Donanımlarla ilgili tanımlar:

Donanım: “Güç anahtarlama ve kontrol donanımı” “Endüstriyel, ticari ve sıradan insanların kullanımına izin verilmeyen benzer uygulamalar için tasarlanmış her tipte yükün dağıtılması ve kontrol edilmesi için kullanılan alçak gerilimli anahtarlama ve kontrol DONANIMI.”
Bu tanıma; elektromekanik ve/veya elektronik bileşenlerin kullanıldığı, zemine veya duvara monte edilmiş elektrik dağıtım panosu, kumanda panosu ve motor kontrol merkezleri dahildir. Bununla birlikte duvara monte edilmiş starter ve sigorta şalteri gibi tek devreyi kontrol eden münferit cihazlar ve bağımsız bileşenler hariç tutulmaktadır.

Fonksiyonel Birim: “Aynı fonksiyonun yerine getirilmesine katkıda bulunan anahtarlama cihazları dahil olmak üzere bütün elektrikli ve mekanik öğeleri kapsayan DONANIM parçası”.
“NOT: Fonksiyonel birime bağlanmış ancak bölme veya kapalı korunmuş alanın dışında olan iletkenlerin (mesela ortak bölmeye bağlanmış yardımcı kablolar) fonksiyonel birimin bir parçasını oluşturduğu düşünülmez.”

Kesintisiz giriş veya çıkış hattı devresi oluşturmak için gerekli bütün parçaları kapsar. Yük akımı taşıma cihaz(lar)ı ve ilgili ekipmanı, kablo pabucu ve tam devre oluşturmak için gerekli sistem içindeki kontrol cihazlarını içerir. Fonksiyonel birimden elektrik gücü dağıtım baralarına olan bağlantılar ve izolasyon veya bunu sağlayacak perdelemeler hariçtir. Birden fazla bölüm veya kapalı korumalı alandan oluşabilir.

Kısım: “İki tane birbirini takip eden dikey sınır arasındaki yapısal DONANIM birimi”.

Genellikle bir ya da daha fazla sayıda fonksiyonel birim içeren tek bir tane tam yükseklikte sütun olduğu düşünülür. Bir donanımı tamamlamak için bir ya da daha fazla sayıda sütun gereklidir.

Alt- Kısım: “Bir kısım içeresinde iki tane birbirini takip eden dikey sınır arasındaki yapısal DONANIM birimi”. İki tane bitişik ve yatay yapısal öğe, mesela çapraz elemanlar veya raflar ile belirlenmiş ve sınırlandırılmış sütun içeresindeki alan veya boşluk.

Bölüm: Ara bağlantı, kontrol veya havalandırma için gerekli olan açıklıklar haricindeki kapalı kısım veya alt-kısımlar.

Muhafaza (Pano): Hedeflenen uygulama için uygun koruma tipi ve derecesini sağlayan hazne.

Bariyer: Olağan erişim doğrultularından gelebilecek doğrudan temasa karşı koruma sağlayan parça.